Przygotowałem dla Ciebie ostatni wpis z cyklu “Optymalizacji składek ZUS”. Będzie co prawda jeszcze wpis zawierający uwagi, ale traktuje go jako odrębny. I zapewne pojawie się już po świętach. Tymczasem zapraszam do lektury niniejszego 🙂

Tylko uwaga – tym razem zmuszony jestem do dłuższego wywodu i powołanie się na przepisy, a nawet orzecznictwo. Także wpis może wydawać się nieco siermiężny w odbiorze 🙂

Tak więc nie przedłużając informuję Cię od razu, że przykład tu opisany należy chyba do najbardziej wyrafinowanych z dotychczasowych. A dlaczego? Bo polega na zatrudnieniu przez zagranicznego pracodawcę choćby na część etatu i ustalenie dzięki temu ustawodawstwa zagranicznego przy jednoczesnym założeniu własnej działalności gospodarczej w Polsce.

Prawda, że brzmi skomplikowanie? Ale zapewniam, że przy odrobinie wysiłku działa 🙂

Wszystko za sprawą Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30.04.2004 r., str. 1, z późn. zm.), w którym uregulowano ustawodawstwo właściwe w przypadku zbiegu pracy najemnej z działalnością na własny rachunek. Zgodnie z art. 13 ust. 3 osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku państwach członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z art. 13 ust. 1.

Przy czym, zgodnie z definicją zawartą w art. 1 pkt a) rozporządzenia 883/2004 określenie “praca najemna” oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce.

Z kolei, określenie “działalność na własny rachunek” oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce (art. 1 pkt b).

Zapytasz jednak jak ustalić owe ustawodawstwo? Ano w tym celu powinieneś się skontaktować z instytucją państwa miejsca zamieszkania, która zawsze jest właściwa do ustalenia ustawodawstwa, któremu dana osoba będzie podlegała. Procedura ustalania tymczasowego ustawodawstwa jest określona przez przepisy art. 16 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30.10.2009 r., str. 1, z późn. zm.), tj. rozporządzenia wykonawczego, określającego reguły postępowania w przypadku stosowania rozporządzenia 883/2004.

Korzyścią w tym przypadku jest okoliczność, że z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Ale uwaga! Wówczas należy ustalić czy aby nie jest konieczne odprowadzanie składek w państwie ustalonego ustawodawstwa. Często się o tym zapomina, więc warto o tym pamiętać i zawczasu się zorientować.

Na koniec wspomniane na wstępie orzecznictwo 🙂 A dokładniej wyrok Sądu Najwyższego z dnia  6 czerwca 2013 r., sygn. akt II UK 333/12, który zawiera trzy istotne tezy w zakresie zatrudnienia w innym państwie Unii, a to:

– „Nie jest dopuszczalna ocena stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim przez instytucję miejsca zamieszkania osoby wnoszącej o ustalenie właściwego ustawodawstwa. Stwierdzenia spełnienia warunków ubezpieczenia społecznego w systemie prawnym państwa wykonywania pracy podlegającym koordynacji na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/04 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE Polskie wydanie specjalne Rozdział 5, Tom 5, s. 72 ze zm.) dokonują organy właściwe do stosowania tego prawa.”

– „Istnienie tytułu ubezpieczenia społecznego za granicą wyklucza dokonywanie ustaleń przeciwko dowodowi ubezpieczenia społecznego w innym państwie.”

– „O tymczasowym określeniu prawa, według którego obejmuje się osobę ubezpieczeniem społecznym, instytucja miejsca zamieszkania wnioskodawcy informuje wyznaczone instytucje państwa, w którym wykonywana jest praca. Od tej chwili biegnie termin dwóch miesięcy, w czasie których przynajmniej jedna z zainteresowanych instytucji może poinformować instytucję miejsca zamieszkania o niemożności zaakceptowania ustalonego ustawodawstwa lub o swojej odmiennej opinii w tej kwestii. Gdy to nie nastąpi, tymczasowe określenie ustawodawstwa staje się ostateczne.”

Źródło grafiki: Piotr Drabik, Flickr, CC BY 2.0