Przeglądanie akt sprawy w ZUS

Ostatnio dosyć często otrzymuje pytania o możliwość przeglądania akt w ZUS. Chcąc więc rozwiać wątpliwości z tym związane przygotowałem w tym temacie krótki wpis.

Zanim jednak odpowiem na pytanie czy masz prawo przeglądać akta w ZUS wypada ustalić czym są owe akta sprawy. Przyjmuje się, że jest to zbiór wszelkich dokumentów zebranych w związku z prowadzoną sprawą i na potrzeby jej rozstrzygnięcia. W szczególności są to pisma składane przez stronę, protokoły, adnotacje, dowody, ale także akta innego postępowania, które mogą być dołączone do akt danej sprawy.

Czy więc masz prawo wglądu w wyżej wymienione dokumenty?

Jak najbardziej tak. Zgodnie z art. 73 Kodeksu postępowania administracyjnego możesz przeglądać akta sprawy, sporządzać z nich notatki, kopie lub odpisy. Prawo do przeglądania akt przysługuje Ci jako stronie postępowania i nie może być ono utrudniane przez organ rentowy. Możesz nadto żądać uwierzytelnienia odpisów i kopii z akt sprawy, ale w tym przypadku musisz to uzasadnić swoim ważnym interesem.

Dla przykładu, ważnym interesem może być posiadanie uwierzytelnionych odpisów poszczególnych dokumentów z akt administracyjnych dla potrzeb prowadzonego postępowania w sprawie, ale również w celu ich wykorzystania w innych postępowaniach prawnych.

Realizacja prawa dostępu do akt powinna się odbyć w lokalu organu administracji publicznej, czyli w oddziale ZUS. Co ważne, nie możesz być zobowiązany do wskazania powodów, dla których chcesz przeglądać akta sprawy. Tylko w przypadku chęci uwierzytelnienia odpisów i kopii z akt sprawy. Jak wspomniałem wyżej, wówczas musisz uzasadnić to swoim ważnym interesem.

Akta sprawy możesz przeglądać w każdym stadium postępowania. Nade wszystko, co nieraz napotyka trudności ze strony ZUS, nie można wyłączyć możliwości sporządzania kopii akt za pomocą kserokopiarki lub innych urządzeń służących do powielania i gromadzenia materiałów oraz informacji, w tym także fotografowania przeglądanych akta sprawy. Jednakże, koszty sporządzenia notatek, kopii oraz odpisów z akt sprawy ponosisz Ty, jako strona. Oznacza to, że ZUS może pobierać opłaty za udostępnienie stronie urządzeń do powielania lub za sporządzenie kopii na zlecenie strony. Oczywiście, aby tego uniknąć najlepiej zaopatrzyć się wcześniej w telefon z aparatem lub po prostu aparat.

Nie ulega więc wątpliwości, że masz prawo przeglądać akta sprawy w ZUS. Często sam sugeruje przeglądnięcie owych akt, bowiem może się to okazać pomocne np. na etapie przygotowywania odwołania od decyzji ZUS.