Czy osobie uprawnionej do emerytury przysługuje prawo do świadczenia rehabilitacyjnego?

Parę dni temu przygotowywałem dla jednego z Klientów poradę prawną na zadane w tytule pytanie. I choć dla praktyków odpowiedź na nie wydaje się oczywista, to jednak nie omieszkałem sprawdzić czy aby w danym temacie ostatnio nie zaszły jakieś zmiany. Okazało się, że nie, ale nie obyło się bez ustalenia, że danym tematem dopiero co zajmował się Trybunał Konstytucyjny. Poniżej przedstawiam część przygotowanej opinii i zapraszam do lektury 🙂

I tak, na wstępie wypada przytoczyć treść art. 18 ust. 7  ustawy z dnia 25 czerwca 1999r o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, który brzmi:

Art.  18.
(…)
7. 
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.

Z powyższego wynika w jakich sytuacjach ubezpieczeni są wyłączeni od prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, tudzież wskazane są przypadki, których zaistnienie powoduje, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje. I tak przedmiotowe świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do:
1) emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
2) zasiłku dla bezrobotnych,
3) zasiłku przedemerytalnego,
4) nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
5) urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.

Przy czym, za osobę uprawnioną do emerytury w rozumieniu art. 18 ust. 7 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa uznawana jest osoba, która spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do tego świadczenia i której prawo do emerytury zostało ustalone decyzją organu rentowego, nawet jeśli prawo to uległo zawieszeniu z powodu kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy bez rozwiązania stosunku pracy. Tak przykładowo wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt I UK 261/15.

Ponadto, o czym wspominałem na początku wpisu, w zakresie komentowanego przepisu dopiero co wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny, a to w wyroku z dnia 25 kwietnia 2017 r., sygn. akt. P 34/15, którego teza brzmi:

„Art. 18 ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372, 960, 1265, 1579 i 2020 oraz z 2017 r. poz. 396) w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonemu mającemu ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury, której wypłata została zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia, jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”

Jakie są przyczyny takiego stanowiska Trybunału?

Mianowicie przyjmuje się, że świadczeniem rehabilitacyjnym chroniona jest czasowa niezdolność do pracy dotychczasowej. Przysługuje ono bowiem ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy (art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Jest to zatem świadczenie przewidziane “na dokończenie leczenia”, a więc ma na celu zapewnienie pracownikowi materialnego zabezpieczenia na okres prowadzonego nadal leczenia lub rehabilitacji. Świadczenie rehabilitacyjne, zapewniając pracownikowi środki utrzymania w okresie po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego, ale przed stwierdzeniem niezdolności do pracy uzasadniającej prawo do renty, jest więc swego rodzaju świadczeniem przejściowym pomiędzy zasiłkiem chorobowym a rentą, a jego zadaniem – zapewnienie w tym okresie ubezpieczonemu środków utrzymania. Stąd tego rodzaju ochrona ubezpieczeniowa nie przysługuje wówczas, gdy dana osoba w tym czasie, który jest jej jeszcze niezbędny do kontynuowania leczenia lub przeprowadzenia rehabilitacji jest materialnie zabezpieczona, bo ma uprawnienie do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub do świadczenia przedemerytalnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia (art. 18 ust. 7 ustawy zasiłkowej).

Jakie są więc tego wnioski?

W sytuacji gdy spełnione są wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury i gdy prawo do tego świadczenia zostało ustalone decyzją organu rentowego, to równolegle prawo do świadczenia rehabilitacyjnego nie przysługuje i to nawet jeżeli wypłata emerytury została zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia.