500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, to inaczej świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych. Możliwość jego uzyskania wprowadzono 01.10.2019r. Od tego czasu otrzymuje sporo zapytań w tym zakresie, zaś wcześniejsze artykuły na temat niezdolności do samodzielnej egzystencji stały się tutaj dosyć popularne.

Wobec tego postanowiłem w kilku zdaniach przybliżyć tematyką związaną w szczególności z 500+ dla osób niesamodzielnych.

Przede wszystkim świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona:

  1. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo
  2. orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo
  3. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo
  4. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Nietrudno zauważyć, że elementem wspólnym dla ww. osób uprawnionych jest stwierdzenie ich „niezdolności do samodzielnej egzystencji”. Co warto wiedzieć, to że jest to pojęcie prawne, a nie medyczne. I ma dosyć szeroki zakres przedmiotowy, bo obejmuje łącznie codzienną opiekę i pomoc ze strony osoby trzeciej.

Opieka obejmuje pielęgnację, czyli zapewnienie osobie możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych lub utrzymywania higieny osobistej.

Pomoc realizuje się z kolei w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, wykonywanie podstawowych prac porządkowych w domu, uiszczanie opłat lub składanie wizyt u lekarza.

Mimo że o świadczeniu uzupełniającym mówi się najczęściej jako o 500+ dla osób niesamodzielnych, to w istocie jego wysokość może być niższa, a nawet pomimo niesamodzielności nie będzie przysługiwało. Wszystko w związku z tym, że obowiązuje w tym wypadku kryterium dochodowe, które od 01.03.2020r wynosi 1700zł.

Na owe kryterium dochodowe składają się świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych (np. emerytura, zasiłek stały), które jeżeli przekraczają kwotę 1700zł (jako suma lub jednostkowo), to spowodują, że 500+ nie będzie wypłacane. Natomiast jeżeli świadczenia finansowane ze środków publicznych wynoszą np. 1300zł, to wówczas w ramach świadczenia uzupełniającego wypłacana będzie kwota 400zł (różnica pomiędzy 1700zł i 1300zł, czyli z 500+ zrobi się 400+).

Co ważne, do kwoty świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych zalicza się również kwoty wypłacane przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych.

Przy ustalaniu kryterium dochodowego nie uwzględnia się natomiast:
1. świadczeń o charakterze jednorazowym,
2. renty rodzinnej np. dla dziecka własnego, przysługującej bez względu na wiek, jeżeli stało się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyło 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia,
3. zasiłku pielęgnacyjnego oraz
4. innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z ww. świadczeniami
przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.

Procedura ustalenia prawa do świadczenia uzupełniającego następuje zawsze na wniosek. I tak, jeżeli organem właściwym do wypłacania świadczenia jest ZUS, a tak bywa najczęściej, to wniosek należy złożyć na formularzu ESUN. Do wniosku należy od razu załączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji (lub jedno z tych, które wymieniam powyżej). W razie braku takiego orzeczenia ZUS skieruje na badania przez lekarza orzecznika, który wyda stosowne orzeczenie. W razie ustalenia braku niezdolności do samodzielnej egzystencji należy złożyć w terminie 14-u dni sprzeciw. W jego wyniku orzekać będzie komisja lekarska ZUS, a następnie wydana zostanie decyzja. Od decyzji ZUS w ostateczności będzie można się odwołać do Sądu.

I ostatnie tylko tak w skrócie, bo na blogu na ten temat jest co najmniej kilka artykułów (np. „Niezdolność do samodzielnej egzystencji” lub „Sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS”), a nadto są ogóle wzory sprzeciwu i odwołania. Natomiast w razie poszukiwania indywidualnej pomocy prawnej zapraszam do kontaktu (mailowo, telefonicznie lub przez messengera).