Zgodnie z zapowiedzią na początku 2019r wracam do tematu podważania przez ZUS faktycznego prowadzenia firmy. Po ostatnim wpisie wiesz już, że problemy mogą zacząć się gdy notujesz coraz mniejsze przychody, w tym nawet straty, przy okazji podwyższasz podstawę wymiaru składek i na Twoje nieszczęście musisz skorzystać z np. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego.

W takiej sytuacji możesz już tylko czekać, aż do drzwi zapuka listonosz z przesyłką od ZUS. A w niej zapewne znajdziesz pismo z zawiadomieniem o wszczęciu postępowania wyjaśniającego (inaczej o kontroli ZUS). Przy czym przedmiotem postępowania będzie (sic!) ustalenie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do tego nie powinno Cię zdziwić jak ZUS prześle listę pytań z terminem 7 dni na odpowiedź. Przykładowo ZUS zapyta Cię o:
– informacje o wykonywanych usługach/zleceniach w ramach prowadzonej firmy w danym okresie,
– wystawione i otrzymane faktury/rachunki/paragony i inne dokumenty w danym okresie,
– ewidencje wydatków i przychodów z tytułu prowadzenia firmy w danym okresie,
– czy też o dokumenty/informacje składane w danym okresie do urzędu skarbowego.

Być może zastanawiasz się teraz czy ZUS w ogóle może Cię w ten sposób kontrolować i następnie wydać decyzję o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu? Odpowiedź brzmi „tak” – Zakład może prowadzić takie postępowanie, a jego uprawnienie wynika z art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Skoro jednak to już wiesz, to zapamiętaj, że od początku postępowania wyjaśniającego rozpocznij przygotowanie dokumentacji potwierdzającej prowadzenie działalności. Innymi słowy, w miarę możliwości odpowiedz, na tyle ile się da, konkretnie na postawione pytania przez ZUS. I to nawet jeżeli uważasz działanie ZUS za absurdalne i niedorzeczne.

Wszak, możesz w odpowiedzi na pismo ZUS przesłać dokumentację potwierdzającą prowadzenie firmy, tj. umowy (np. na wykonanie przez Ciebie usługi), dowody sprzedaży, faktury za usługi księgowe, paliwo, zakup materiałów, wynajem lokalu, wystawione przez Ciebie faktury, dowody prowadzonych negocjacji w celu zawarcia umów, np. korespondencja mailowa.

Co do dowodu z zeznań świadków to zasadniczo w postępowaniu wyjaśniającym problematycznym będzie przeprowadzenie tego rodzaju dowodu. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, abyś w piśmie do ZUS wymienił listę osób, które mogą potwierdzić prowadzenie firmy. Mało tego, możesz postarać się o pisemne zeznania takich osób lub choćby pisemne ich oświadczenia, np. o współpracy biznesowej w „spornym” okresie.

Ponadto, możesz a nawet powinieneś ZUS-owi złożyć swoje pisemne wyjaśnienia, w których przede wszystkim opiszesz jaki jest przedmiot działalności Twojej firmy i sposób jej prowadzenia. Mam bowiem wrażenie, że z tym ma największy problem ZUS, tj. ze zrozumieniem, iż prowadzenie działalności gospodarczej to także proces polegający na stworzeniu odpowiednich warunków do jej wykonywania. A nade wszystko, że przedsiębiorca nie musi przejawiać aktywności zawodowej w każdym dniu podlegania ubezpieczeniu i że nie oznacza to zaprzestania prowadzenia działalności.

Finalnie postępowanie wyjaśniające skończy się wydaniem decyzji w której to Zakład uzna, że podlegasz ubezpieczeniom, bądź im nie podlegasz. Nie prowadzę co prawda statystyk, ale z praktyki wynika, że częściej postępowanie kończy się na Twoją niekorzyść. Jeśli więc ZUS uzna, że nie podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu konieczne będzie wniesienie odwołania od decyzji ZUS. W przeciwnym bowiem razie decyzja ZUS stanie się ostateczna, a Ty będziesz zobowiązany do zwrotu pobranych zasiłków (albo ich części), jako świadczeń nienależnych.

Na blogu znajdziesz więcej informacji jak złożyć takie odwołanie, a nawet pobierzesz darmowo wzór odwołania. Bo co do tytułowego tematu to tyle tym razem. W kolejnych wpisach będę się starał przybliżać kolejne kwestie z tym związane.