Odmowa skierowania na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji ZUS

Jak zapewne zauważyłeś, ostatnio moja aktywność trochę „siadła” na blogu. I niestety muszę Cie zmartwić, będzie tak przez dłuższy czas, albowiem wkraczam w dla siebie bardzo ważny okres. Otóż, kończę aplikację radcowską i przygotowuję się do egzaminu końcowego. Zabiera mi to prawie każde popołudnie, a to właśnie wtedy najwięcej czasu poświęcałem na pisanie bloga. Jednak nie znaczy to, że całkowicie się wyłączam. Zawsze możesz do mnie napisać w mailu lub w komentarzu, bo akurat to śledzę na bieżąco. A na blogu… wpisy będą po prostu rzadsze.

W związku z tym, po dłuższej przerwie, przygotowałem dla Ciebie krótki wpis dający odpowiedź na pytanie: czy na odmowę skierowania na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji ZUS przysługuje sprzeciw/odwołanie?

Tak więc wyjaśniam, skierowanie na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji ZUS stanowi jedną z form działalności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie prewencji rentowej i zostało określone w art. 69 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s). Celem prowadzenia rehabilitacji leczniczej jest przywrócenie zdolności do pracy i ograniczenie w ten sposób sytuacji społecznie niepożądanej, związanej z przejściowym korzystaniem z rent z tytułu niezdolności do pracy w przypadkach ubezpieczonych, którzy rokują, że po rehabilitacji będą zdolni do pracy. Zgodnie z doktryną, a także orzecznictwem, kontroli sądowej nie podlegają sprawy związane ze skierowaniem na rehabilitację leczniczą w ramach działań prewencji. Kontroli podlega ewentualna decyzja o odmowie prawa do renty wydawana zazwyczaj po odmowie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji.

Zdecydowanie w tym temacie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z 27 maja 2002 r., sygn. akt III AUz 186/02 (LexPolonica nr 357979, OSA 2002, nr 11, poz. 40; LexisNexis nr 357979), którego teza brzmi następująco:

„Kontroli sądowej nie podlegają sprawy związane ze skierowaniem na rehabilitację leczniczą w ramach działań prewencyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.”

Powyższe wynika z faktu, iż skierowanie na rehabilitację leczniczą nie następuje w formie decyzji organu rentowego, stąd stosownie do art. 477(8) Kodeksu postępowania cywilnego odmowa skierowania na rehabilitację leczniczą nie podlega zaskarżeniu do sądu. Ma to też swoje źródło w art. 83 u.s.u.s., który wyraźnie określa w jakich przypadkach Zakład wydaje decyzje podlegające zaskarżeniu do sądu, nie wymieniając jednak rehabilitacji leczniczej.

Celem uściślenia dodam, że przedmiotowe zawiadomienie nie stanowi żadnej z form działalności administracji publicznej, a jedynie czynność informującą ubezpieczonego o odmowie skierowania na rehabilitację. Nie nakłada ono jakichkolwiek obowiązków ani nie modyfikuje sytuacji prawnej, poza powiadomieniem o odmowie skierowania na rehabilitację.

Na marginesie wskażę jedynie, iż kwestię dostępu ubezpieczonych do świadczeń leczniczych reguluje ustawa o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która nie jest wykonywana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ale przez Kasy Chorych. Stąd, w razie gdy ZUS odmówi skierowania na rehabilitację w ramach prewencji ZUS, można rozważyć skorzystanie z normy prawnej wynikającej z art. 33 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która mówi o prawie do świadczeń z zakresu leczenia uzdrowiskowego. W skrócie, owe prawo przysługuje świadczeniobiorcom na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (nie felczera), a pobyt w sanatoriach uzdrowiskowych (nie w szpitalach i prewentoriach) jest częściowo odpłatny w zakresie kosztów wyżywienia i zakwaterowania. Nadto, dojazd zarówno do szpitali, prewentoriów, jak i sanatoriów jest pokrywany przez świadczeniobiorcę. Z kolei, leczenie w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego jest finansowane przez Fundusz na podstawie zawartych ze świadczeniodawcami realizującymi świadczenia w zakresie leczenia uzdrowiskowego umów w tym rodzaju świadczeń.

Innymi słowy, w razie odmowy skierowania na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS nie istnieje żadna droga odwoławcza. W związku z tym możesz rozważyć możliwość skorzystania z prawa do świadczeń z zakresu leczenia uzdrowiskowego, realizowanego na podstawie ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.