Emerytury kobiet urodzonych w 1953 r., które pobierały uprzednio wcześniejszą emeryturę, zostały zaniżone w sposób niezgodny z Konstytucją!

Tagged , , , , , , , , , ,

6 marca 2019 r., a więc na dwa dni przed Dniem Kobiet, Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w sprawie o sygn. akt P 20/16. Z wyroku wynika, iż sposób obliczenia (zaniżenia) emerytury właściwej kobiet urodzonych w 1953 r., które skorzystały z emerytury wcześniejszej po myśli art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS był niezgodny z Konstytucją.

Wyrok dotyczy zatem kobiet, które przeszły na emeryturę w wieku 55 lat, po przepracowaniu 30 lat (ściślej mówiąc: mając 30 letni okres składkowy i nieskładkowy, bądź odpowiednio 20 letni okres stażu ubezpieczeniowego i będąc uznanymi za całkowicie niezdolne do pracy), bądź przeszły na wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych albo z tytułu działalności twórczej bądź artystycznej, a także na emeryturę górniczą. Wprowadzenie takich uprawnień miało na celu złagodzenie skutków zmiany systemu emerytalnego dla osób, które ukończyły 50 lat i miały wieloletni staż zawodowy.

W tym miejscu pojawia Ci się zapewne pytanie dlaczego wyrok dotyczy wyłącznie kobiet urodzonych w roku 1953, które przed 1 stycznia 2013 r., czyli przed ukończeniem 60 lat, a po ukończeniu 55 lat, nabyły prawo do wcześniejszej emerytury?

Otóż, od 1 stycznia 2013 r. dodano w ustawie o emeryturach i rentach przepis art. 25 ust 1b, który to nakazywał pomniejszyć podstawę obliczenia emerytury o kwotę stanowiącą sumę kwot uprzednio pobranych emerytur wcześniejszych (bez zaliczek na podatek dochodowy i składek).

Wyjaśnić na przykładzie? Proszę bardzo:

Pani Ania urodziła się w 1953 roku. W 2008 roku przeszła na wcześniejszą emeryturę – mając 55 lat, po 30 latach aktywności zawodowej. Pani Ania wiek emerytalny 60 lat osiągnie w 2013 roku. Pani Ania ma przyjaciółki – Ewę (urodzoną w 1952 r.) i Natalię (urodzoną w 1949 r.), które przeszły na wcześniejszą emeryturę, tak samo jak ona. Wszystkie Panie dalej pracowały, licząc na otrzymanie wyższej emerytury w wieku 60 lat. 1 stycznia 2013 r. dodano przepis art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przyjaciółki Ewa i Natalia dowiedziały się o tym, że podstawa obliczenia emerytury będzie zmniejszona o sumę wypłaconych emerytur wcześniejszych, zatem już w 2012 r. złożyły wnioski o przyznanie emerytury właściwej (bowiem skończyły już 60 lat, a nadal obowiązywały stare przepisy). Pani Ania nie mogła złożyć takiego wniosku, bo 60 lat kończyła dopiero w 2013 r., gdy nowy przepis wszedł już w życie, zatem z tego tylko powodu będzie miała niższą emeryturę.

Warto podkreślić, że w takiej sytuacji mogło się znaleźć około 140 tys. Polek.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że stosowanie art. 25 ust. 1 b w stosunku do kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do wcześniejszej emerytury (art. 46 ustawy) jest niezgodny z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego. Trybunał wskazał, że podejmowanie decyzji o przejściu na wcześniejszą emeryturę, nie może być powiązane z niepewnością co do konsekwencji takiego działania, w odniesieniu do wysokości emerytury uzyskiwanej w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat), podczas gdy obywatelka działa w zaufania do państwa i obowiązującego stanu prawnego. Kobiety urodzone w 1953 r. przechodząc na wcześniejszą emeryturę przed 1 stycznia 2013 r. działały w zaufaniu do państwa, które wynikało z przekonania, że państwo nie zmieni „reguł w trakcie gry”, nie dając nawet możliwości stosownej reakcji (np. złożenia wniosku o emeryturę powszechną). Zdaniem Trybunału zmiana przepisów nie mogła być przewidziana przez te kobiety, a zasada zaufania do państwa i prawa wyklucza możliwość formułowania przez państwo obietnic bez pokrycia, bądź nagłego wycofywania się przez państwo ze złożonych obietnic lub ustalonych reguł postępowania.

Wyrok TK ma olbrzymie znaczenie z tego powodu, iż zgodnie z Konstytucją (art. 190 ust. 4) orzeczenie o niekonstytucyjności przepisu, na podstawie którego wydano orzeczenie sądowe albo decyzję administracyjną (np. decyzję ZUS), stanowi podstawę do wznowienia postępowania bądź uchylenia decyzji.

Podobne artykuły: