Pisałem już na blogu o założeniach z projektu odnośnie świadczenia postojowego (TUTAJ). Wobec tego początkowo myślałem wpis jedynie zaktualizować, ale ostatecznie byłoby z tym więcej pracy, niż napisanie nowego wpisu.

Poza tym nie mam zamiaru powtarzać po kolei informacji na temat owego świadczenia, w tym np. przedstawiać wzoru wniosku o jego przyznanie. Takie zbiorcze informacje można znaleźć w wielu miejscach Internetu. Na przykład na stronie ZUS – TUTAJ.

Postaram się więc przekazać tutaj kilka informacji, które raz mogą okazać się oczywiste, a innym razem zupełnie nie. Zapewne w zależności od tego kto w danym momencie będzie to czytał. Zapraszam więc dalej.

Przede wszystkim i na dzień 02.04.2020r informuję, że świadczenie postojowe jest świadczeniem jednorazowym. Z ustawy wynika jednak, że Rada Ministrów może przyznać ponowną wypłatę świadczenia postojowego dla osób, które otrzymały już to świadczenie. Taką sytuację można sobie wyobrazić w razie przedłużającej się epidemii koronawirusa.

Poza tym, świadczenie postojowe przysługuje tym osobom uprawnionym, które nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. I jako że wczoraj trafiłem na pytanie co składa się na ubezpieczenia społeczne, to wyjaśniam, że ubezpieczenia społeczne obejmują:

1. ubezpieczenie emerytalne,
2. ubezpieczenie rentowe,
3. ubezpieczenie chorobowe,
4. ubezpieczenie wypadkowe.

Co akurat z tego powinno być ważne? To że ubezpieczenie społeczne nie obejmuje ubezpieczenia zdrowotnego. Czyli jeżeli ktoś znajduje się w sytuacji zbiegu tytułów objęcia ubezpieczeniem społecznym, którego efektem jest podleganie z jednego tytułu tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, to w mojej ocenie ZUS nie powinien tego traktować jako podleganie ubezpieczeniu z innego tytułu. Innymi słowy, pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków taka osoba powinna otrzymać świadczenie postojowe.

Dalej, w projektach tarczy antykryzysowej (a było ich kilka), znajdował się zapis, że nie będzie można łączyć świadczenia postojowego ze zwolnieniem ze składek ZUS (o zwolnieniu ze składek pisałem TUTAJ i TUTAJ). Obecnie takiego wyraźnego wyłączenia nie mogę doszukać się w specustawie. Wobec tego przy sprzyjających łącznie okolicznościach będzie można skorzystać z obu rozwiązań.

Ponadto, nie jest znana kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. I tutaj uwaga, ustawa weszła w życie 01.04.2020r, to też żaden z dni złożenia wniosku nie może już przypadać na I kwartał 2020r (styczeń, luty lub marzec). Tak aby móc zastosować dane za IV kwartał 2019r, bo tylko te dane są na ten moment znane. Inna sytuacja ma się z I kwartałem 2020r, bo za ten okres Prezes GUS wyda komunika dopiero 12.05.2020r. Tudzież przynajmniej do połowy maja 2020r nie będzie dokładnie wiadomo jakiej kwoty nie będzie mógł przekroczyć przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku. Tyle wynika z wykładni językowej, ale czy taki zamiar miał też ustawodawca…

Przykład dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która nie zawiesiła działalności i rozpoczęła ją przed 01.02.2020r:

Jeżeli wniosek o postojowe zostanie złożony w kwietniu, to świadczenie będzie przysługiwało, jeżeli przychód w marcu w stosunku do lutego był o co najmniej 15% niższy (możliwe do ustalenia) oraz jeżeli przychód w marcu nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z I kwartału 2020r (póki co niemożliwe do ustalenia).

Przykład dla osoby wykonującej umowę cywilnoprawną zawartą przed 01.02.2020r oraz dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która zawiesiła działalność po 31.01.2020r i rozpoczęła ją przed 01.02.2020r:

Jeżeli wniosek o postojowe zostanie złożony w kwietniu, to świadczenie będzie przysługiwało, jeżeli przychód w marcu nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z I kwartału 2020r (póki co niemożliwe do ustalenia).

Kolejno, o czym większość chyba zapomniała, skoro od wczoraj są spore trudności w dostępie do strony ZUS, wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do ZUS najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii. Czyli gdyby stan epidemii został zniesiony w kwietniu (co nie wydaje się możliwe) to wnioski będzie można składać do końca… lipca 2020r.

Interesujący jest nadto termin w jakim ZUS powinien wypłacić świadczenie postojowe. Mianowicie powinno to nastąpić niezwłocznie (brzmi czarująco) po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jego przyznania (ale czar prysł). Czym bowiem będą według ZUS ostatnie okoliczności niezbędne do przyznania świadczenia? Racjonalnie można założyć, że powinien wystarczyć kompletny wniosek. Ale czy to wystarczy przy jednocześnie dodanym w tarczy antykryzysowej następującym przepisie:

Art. 31zd. Jeżeli termin wydania decyzji lub wypłaty świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu Zakład nie jest zobowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego.

Dodam jeszcze jak przykładowo w orzecznictwie rozumie się słowo „niezwłocznie” oraz wyrażenie „wyjaśnienia ostatniej niezbędnej okoliczności”:

„niezwłocznie” nie oznacza „natychmiast”, organ powinien dysponować realnym –w konkretnych okolicznościach – czasem potrzebnym do przeanalizowania stanu prawnego i faktycznego sprawy oraz wydania i uzasadnienia rozstrzygnięcia w sprawie.

przez wyjaśnienie „ostatniej niezbędnej okoliczności” należy rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia; wyjaśnienie okoliczności niezbędnej do wydania decyzji oznacza dokonanie czynności mającej na celu ustalenie stanu faktycznego, czyli przeprowadzenie dowodów i ich ocenę.

I na koniec zaznaczę, że wraz z przyznaniem świadczenia nie musi zakończyć się jego historia. Mianowicie, ZUS z pewnością będzie kontrolował czy oświadczenia o przychodzie złożone wraz z wnioskiem były zgodne ze stanem rzeczywistym. W tym celu będzie współpracował z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej i w razie nieprawidłowości może zażądać zwrotu świadczenia, jako nienależnie pobranego. ZUS będzie mógł wydać decyzję o zwrocie w terminie nie późniejszym niż 5 lat od dnia, w którym wypłacono nienależne świadczenie postojowe. I co istotne, w takim przypadku ZUS naliczy odsetki od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu. Zgaduję, że wysyp tego rodzaju spraw będzie za około 4 lub 5 lat, gdy owe odsetki zdążą urosnąć do pokaźniejszych kwot.

I to chyba tyle na ten temat. Wprawdzie można by jeszcze sporo napisać, ale póki co tyle musi wystarczyć.

Na koniec jeszcze zasugeruję, żeby przed złożeniem wniosku na spokojnie przeanalizować i przemyśleć swoją sytuację. Tarcza ma bowiem sporo pułapek, których przy rozsądnym podejściu można uniknąć.