Zgodnie z ustawą zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny.

Z przepisu więc wynika, że ZUS może odmówić prawa do zasiłku opiekuńczego jeżeli we wspólnym gospodarstwie znajdują się inny członkowie rodziny (małżonek, rodzice, dziadki, teście itp) zdolni zapewnić opiekę np. nad dzieckiem.

Tymczasem jak postępuje ZUS?

Odmawia prawa do zasiłku opiekuńczego w niemal każdym przypadku, w którym ustali, że we wspólnym gospodarstwie znajdują się inni członkowie rodziny.

O czym więc ZUS zapomina?

Ano o tym, że owi inni członkowie rodziny muszą mieć nadto możliwość zaopiekowania się dzieckiem.

Innymi słowy, ZUS nie analizuje szczegółowo podobnych spraw pod kątem tego czy np. małżonek może zaopiekować się dzieckiem. Po prostu odmawia prawa do świadczenia. Konieczne więc staje się odwołanie od decyzji ZUS do Sądu.

A orzecznictwo w tym przypadku stanowi jasno i jednoznacznie, że pojęcie innych członków rodziny należy rozumieć w ten sposób, że chodzi łącznie o:

1. innych niż ubezpieczony członów rodziny oraz
2. zdolnych do zapewnienia opieki dziecku oraz
3. jednocześnie pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym.

Wobec tego nie sam fakt obecności domownika w domu w okresie choroby innego członka rodziny jest decydujący, ale łącznie jego obecność i faktyczna – obiektywna możliwość sprawowania tej opieki.

Przykład:

ZUS odmawia zasiłku opiekuńczego ojcu, który opiekuje się starszym dzieckiem, w sytuacji gdy matka jednocześnie urodziła kolejne dziecko i przebywa na zasiłku macierzyńskim. Czy słusznie? To właśnie zależy czy matka zaraz po urodzeniu jest wstanie się zaopiekować jednocześnie noworodkiem oraz starszym dzieckiem. W mojej ocenie wielokrotnie nie może pogodzić tych obowiązków. I dlatego należy ustalić czy faktycznie – obiektywnie miała taką możliwość, a nie odgórnie zakładać, że bezwzględnie mogła zapewnić ową opiekę.